Dat alleen al maakt duikveiligheid tot een belangrijke taak, maar duikincidenten gaan veel verder dan de slachtoffers. Het zijn diepe, persoonlijke tragedies voor alle betrokkenen, met name voor familie, vrienden en andere duikers. Deze tragedies raken ook de wereldwijde duikgemeenschap en met andere gevolgen. Laten we duidelijk zijn: duiken brengt risico’s met zich mee, maar is toch redelijk veilig. De verhouding tussen risico en de ernst van de gevolgen is de reden waarom we altijd waakzaam moeten zijn bij lesgeven aan of toezicht houden op duikers. Met andere woorden, er is over het algemeen een redelijk laag risico bij duiken wanneer men zich houdt aan duikveiligheidsregels. Wanneer daar niet aan gehouden wordt of wanneer er desondanks iets misgaat onder water, kan een mogelijke verwonding ernstige gevolgen hebben.
De meeste PADI Pro’s weten dit en stellen veiligheid voorop. Toch breng ik dit ter sprake omdat er enkele incidenten zijn geweest waarbij instructeurs of Divemasters de veiligheid niet voorop stelden. Het leidde tot dodelijke ongevallen die volledig te voorkomen waren. Dit waren geen simpele misstappen of vergeetachtige momenten. Al deze gevallen waren direct of indirect het gevolg van het overtreden van de cursusrichtlijnen en/of het negeren van voor de hand liggende en aanvaarde veiligheidspraktijken van de duikgemeenschap. Uit respect voor de nabestaanden zal ik niet in detail treden, maar we hebben het over overduidelijke onverschilligheid over de veiligheid en het welzijn van de duiker. Dus hier zijn vijf punten die we nooit mogen negeren:
1. Cursusveiligheidsrichtlijnen en gemeenschappelijke veilige duikpraktijken staan centraal bij duikveiligheid. Uit ongevallenstatistieken blijkt herhaaldelijk dat wanneer iemand hiervan afwijkt, de kans op een incident toeneemt. Uit analyses blijkt dat overtredingen de meeste dodelijke ongevallen bij duikers veroorzaken of daartoe bijdragen. De les is duidelijk: volg altijd alle cursusrichtlijnen en veilige duikpraktijken naar beste kunnen. Ze werken – en de gegevens tonen dat aan.
2. Extra veiligheidsmaatregelen zijn niet overbodig. Veiligheidsprocedures overlappen elkaar en worden herhaald, en dat is bewust en noodzakelijk. Geen enkele veiligheidsprocedure houdt rekening met alle variabelen – en die variabelen omvatten onvermijdelijke menselijke fouten – dus passen we meerdere “lagen” van procedures toe om de gaten te dichten en onbedoelde eenvoudige fouten of nalatigheid te compenseren. Incidenten tonen aan dat het overslaan van schijnbaar repetitieve procedures of het negeren van schijnbaar “minder belangrijke” richtlijnen een veiligheidslaag wegneemt die achteraf gezien een tragedie hadden kunnen voorkomen.
3. Veiligheid is menselijk. Veiligheidsrichtlijnenen -praktijken werken zeer goed wanneer zij worden aangepast aan de plaatselijke omstandigheden en aan de vaardigheden van de duiker. Maar deze werken niet vanzelf – en dat is ook niet de bedoeling. Zij berusten op een conservatief goed beoordelingsvermogen en een doordachte toepassing. Zoals je al weet, worden er maxima gesteld aan de verhouding van cursisten per instructeur, dieptes, enz., maar die verlagen we naar behoefte, afhankelijk van de omstandigheden, de individuele kenmerken van de duiker, enz. Duikers en duikprofessionals doen dit voor het overgrote deel van de tijd heel goed, anders zou het aantal duikongevallen waarschijnlijk aanzienlijk hoger liggen. Als we eerlijk zijn, is het vooral een kwestie van gezond verstand gebruiken om bij twijfel
de conservatievere optie te kiezen. Toch zijn er levens verloren gegaan, zelfs tijdens cursussen. Door te duiken zonder vereiste uitrusting of het overslaan van procedures waarvan zelfs PADI Open Water Diver-cursisten weten dat ze verplicht zijn. Een onvergeeflijk slecht oordeel.
4. Veiligheidsprocedures zijn dynamisch. Mensen, omstandigheden en duikcondities variëren. Technologie, kennis van duikfysiologie en de praktijk van de gemeenschap veranderen, dus veranderen de richtlijnen en procedures van PADI mee – daarom is het Training Bulletin/Training News verplichte stof. En als je je in een van die uitzonderlijke situaties bevindt waarin het volgen van richtlijnen en procedures moeilijk of zelfs onmogelijk lijkt, is de kans groot dat dat niet zo is. In het algemeen is er geen reden of excuus voor het overtreden van de richtlijnen en procedures van PADI. Je kunt altijd om te sparren of voor advies contact opnemen met een regionale opleidingsadviseur van PADI of een medewerker van Quality Management.
5. Je moet altijd “in dienst” staan van veiligheid. Duiken heeft een indrukwekkende staat van dienst op het gebied van veiligheid, maar het streven naar verbetering houdt nooit op. Je handelingen moeten zichtbaar en onmiskenbaar zijn en weerspiegelen wat wij zonder uitzondering onderwijzen en wat de beste praktijken zijn. Een goed voorbeeld hiervan is de buddycheck, die buiten de cursus soms over het hoofd wordt gezien of afgeraffeld wordt; uit gegevens over incidenten en anekdotische rapporten blijkt echter dat een strikte buddycheck veel incidenten en bijna-ongelukken kan voorkomen. Door zelf opvallend de buddycheck te doen, kunnen we andere duikers stimuleren hetzelfde te doen. Download en hang de buddycheckposter op opvallende plaatsen op – op boten, in duikcentra, klaslokalen, zwembaden, enz. De buddycheckposter is nu
beschikbaar in 14 talen. Hij is gebaseerd op bevindingen van duikincidenten en checklists voor duikinstellingen. Het is een gemakkelijke manier om veiliger duiken te bevorderen, als geheugensteuntje en als leermiddel.
Een laatste punt: Wanneer een duikinstructeur de richtlijnen of vereiste uitrusting negeert, of gevestigde praktijken aan zijn laars lapt, vergroot hij niet alleen de kans op een onnodige tragedie, maar kan hij zich ook moeilijk of onmogelijk juridisch verdedigen. Bovendien kan dit de garantie van de beroepsverzekering doen vervallen, waardoor de dekking voor verdediging en aansprakelijkheid in het beste geval in twijfel wordt getrokken. Wanneer je echter naar beste vermogen de richtlijnen en procedures nauwgezet volgt, verminder je het risico aanzienlijk. En mocht er een incident plaatsvinden dankunnen je handelingen worden vergeleken met deze richtlijnen om te verdedigen dat ze juist en redelijk waren en op de juiste wijze werden toegepast op de lokale duikomstandigheden voor de duikers onder jouw toezicht.
Drew Richardson
PADI CEO en President
PS. Je kunt de buddycheckposter downloaden van de Pro-site Training Hub → Course Related Documents. Kies een taal en kijk in Other Resources van Open Water Diver (je vindt hem ook onder Other Resources bij veel andere cursussen).
