Het scenario
Toen Sandra thuiskwam van haar werk minderde ze abrupt vaart vanwege ongebruikelijk veel maar langzaam rijdend verkeer. Ongeveer vijf minuten later bereikte ze de plek van een ernstig ongeval waar drie auto’s bij betrokken waren. Zodra ze zag dat er gewonden waren en er nog geen ambulance ter plaatse was, stopte ze om te helpen.
Ze pakte de EHBO-koffer die ze in haar voertuig had en naderde bedachtzaam de plek van het ongeval om er zeker van te zijn dat er geen gevaar voor haar zelf was. De voertuigen bevonden zich in een lukrake rij op de smalle berm en gedeeltelijk in de rijstroken. Het leek erop dat de tweede auto de voorste van achteren had geraakt en vervolgens was ingeklemd door de auto die erop volgde. Het voorste voertuig, een compacte SUV, was een eindje doorgeschoven. Het achterportier was opengesprongen wat het zicht belemmerde, maar Sandra zag dat er geen andere auto’s bij betrokken waren.
Sandra bereikte het achterste voertuig als eerste. Er zat niemand in. In de middelste auto trof ze vier mensen aan, allemaal bij bewustzijn. Een man van middelbare leeftijd, blijkbaar uit het voorste voertuig, stond aan zijn nek te wrijven. Hij droeg een losse stropdas en was in gesprek middels zijn mobiel. Ze hoorde hem contact opnemen met de medische hulpdiensten. Twee personen lagen op de grond. Een daarvan was een man die bloedde uit zijn linker bovenarm net boven de ellenboog. Hoewel hij een T-shirt in de wond drukte, droop er bloed uit en was er een plasje; hij zag bleek. De andere persoon, een paar passen verder, was een iets jongere man, ongeveer eind twintig. Hij leek te bloeden vanuit het midden van zijn rechter dijbeen. Een tienermeisje – een omstander of een passagier – probeerde te helpen door druk uit te oefenen op de wond. Maar het bloed op de grond hoopte snel op en het was duidelijk dat de bloeding ernstig was en niet onder controle.
Sandra’s EHBO-koffer bevatte persoonlijke beschermingsmiddelen, een tourniquet, een enkel groot stollingsgaas, een driehoeksverband, standaardgaas, cold packs en andere typische benodigdheden.
Neem even de tijd en schrijf op wat je zou doen als je Sandra was. Denk na over hoe gebeurtenissen zich zouden kunnen ontwikkelen en hoe Sandra zou kunnen reageren.
De hulpverlening
Dit is een van de manieren waarop Sandra kan reageren. Houd er rekening mee dat er zelden maar één juiste manier is. Er kunnen dus andere, of zelfs betere manieren zijn. Maar, het is beter om hulp te verlenen die net toereikend is dan geen hulp verlenen omdat je het perfect wilt doen.
Nadat ze al had vastgesteld dat de plek van het ongeval veilig voor haar was, dat de ambulance onderweg was en dat alle patiënten bij bewustzijn waren, ging Sandra rechtstreeks naar de jongere man die werd geholpen door het tienermeisje. Zijn bloeding leek het meest ernstig levensbedreigend. Terwijl ze de medische verklaring aflegde, toestemming kreeg en persoonlijke beschermingsmiddelen aantrok, gaf ze het meisje, Sujung, ook beschermingsmiddelen. En met slechts beperkt stollingsgaas beschikbaar, vroeg ze haar om de andere man te helpen door voortdurende directe druk uit te oefenen en het shirt dat hij gebruikte niet uit te doen. Sandra nam de directe druk over en stelde de jonge man, Zeke, gerust. Ondertussen bracht ze het stollingsgaas aan. Het bloeden werd vertraagd maar stopte niet, dus bracht ze de tourniquet aan boven de wond en wikkelde het strak af totdat het bloeden stopte.
Sandra zwaaide naar Pablo, de man die de ambulance belde terwijl ze ondertussen Armando, die een bloedende arm had ging helpen. “Ga alsjeblieft bij Zeke zitten”, zei ze tegen Pablo nadat hij erop had aangedrongen dat hij in orde was. “En laat me weten of hij flauwvalt of als je bloedingen ziet.” Ze deed dit om Zeke in de gaten te houden, maar ook om Pablo te kunnen observeren. “Je lijkt wat last van je nek te hebben”, zei ze. “Blijf alstublieft zitten en draai je hoofd niet totdat iemand er naar heeft kunnen kijken. Gewoon even voor de zekerheid. Laat het me weten als je je slecht begint te voelen of als je ergens een verdoofd of tintelend gevoel hebt.”
Armando knikte zwakjes bij de reddingsverklaring. Sujung had gedaan wat haar was opgedragen, maar het bloeden ging door de stof van het T-shirt heen. Sandra keek om zich heen op zoek naar een geïmproviseerde tourniquet, overwoog Pablo’s das, maar pakte alsnog onmiddellijk haar driehoeksverband. Wat ontbrak was iets dat sterk genoeg was om het strakker te verbinden, dus vroeg ze Sujung om hulp bij het zoeken naar iets. “Hoe zit het met een autokrik handvat?”, vroeg Sujung, wijzend naar de open achterdeur van de SUV. Het werkte; de geïmproviseerde tourniquet stopte het bloeden. Sandra bond het handvat op zijn plaats omdat het te lang was om gemakkelijk in een sleutelring op het verband te glijden, zoals ze had geoefend.
Met de hulp van Sujung en Pablo hield Sandra Armando en Zeke in de gaten totdat de ambulancedienst 10 minuten later arriveerde en de hulpverlening overnam.
Opmerking: je kunt dit gebruiken als basis voor mondelinge discussies of oefenscenario’s met je EFR®-lessen en opfrissessies. Je kunt enkele van de variabelen wijzigen – omstandigheden, letseltypes, beschikbare middelen, aantal patiënten, enz. – om de discussie op gang te krijgen. Stimuleer de cursisten om verschillende manieren te bedenken om dezelfde problemen aan te pakken
