W pierwszym artykule z tej serii pokazaliśmy, że najlepszy sposób uczenia teorii na kursie na stopień PADI Divemaster polega na tym, aby jej nie uczyć – a przynajmniej nie w konwencjonalnym sensie. Zwróciliśmy szczególną uwagę na to, że powinieneś być dla swoich kandydatów mentorem, ponieważ dzięki temu pomagasz im się rozwijać. Amerykański reżyser filmowy Steven Spielberg powiedział: „Bycie dla kogoś mentorem nie polega na tym, aby stworzyć go na swój obraz, ale aby dać mu możliwość stworzenia siebie”. Można powiedzieć, że kiedy zaczniesz stosować tę strategię, kurs na stopień PADI Divemaster stanie się jednym z najłatwiejszych i najbardziej satysfakcjonujących programów. Odnosi się to zarówno do szkolenia na wodach basenowych, jak i do nauki teorii.
Bycie mentorem zdejmuje z Ciebie całą presję, ponieważ możesz korzystać ze swojego doświadczenia. Wiesz na przykład, jak rozpoznać stres u nurka, jak prowadzić grupy pod wodą, itp. Podczas szkolenia na wodach basenowych (i otwartych) najczęściej będziesz po prostu wyjaśniać kandydatom, dlaczego podejmujesz jakąś decyzję i co bierzesz pod uwagę dokonując oceny sytuacji. Zamiast pokazywać im, co mają robić, dzielisz się z nimi swoimi osobistymi spostrzeżeniami i doświadczeniem. Dzięki temu uczysz ich, że sami muszą podjąć najlepszą decyzję. Kandydaci odkrywają, co powinni zrobić zadając sobie odpowiednie pytania – jeśli się tego nauczą, podjęcie decyzji staje się proste. Jest to bardzo efektywna technika rozwijania u nich oceny sytuacji, umiejętności i odpowiedniego podejścia. Aby dowiedzieć się więcej, sprawdź sekcję „Szkolenie liderów nurkowych” (Training Dive Leaders) w rozdziale „Filozofia i podejście” (Philosophy and Approach) w PADI’s Guide to Teaching.
Jak już wiesz, szkolenie Divemasterów na wodach basenowych może mieć formę praktyki lub scenariuszy – wybór zależy od logistyki, środowiska, preferencji kandydatów, itp. Możesz zastosować jedną z trzech metod: praktyka z rzeczywistymi kursantami, realistyczne scenariusze z odgrywaniem ról lub połączenie obu tych technik. Z perspektywy metodyki nauczania tak naprawdę nie ma znaczenia, którą metodę wybierzesz, ponieważ podstawą jest nauka przez odkrywanie i praktyka w realnych sytuacjach oraz wyjaśnienie kandydatom, dlaczego podejmujesz takie a nie inne decyzje. Możesz to zrobić zadając im pytania naprowadzające, np.: „Który kursant będzie prawdopodobnie potrzebować pomocy?” lub „Gdzie najlepiej się ustawić, aby widzieć zarówno instruktora, jak i kursantów?”.
Bezpieczne miejsce
Nauka przez odkrywanie jest skuteczna tylko wtedy, kiedy kandydaci czują się „bezpiecznie”, czyli wiedzą, że mogą popełniać błędy. Dlatego Twoim celem jest stworzenie przyjaznej atmosfery sprzyjającej efektywnej nauce. Sesje na wodach basenowych powinny być traktowane jako sytuacje, w których kandydaci mogą zrobić coś źle, wyciągnąć z tego wnioski i spróbować jeszcze raz do momentu, aż spełnią wymagania zaliczeniowe. Oczywiście ocena jest bardzo ważna, ale postaraj się być mentorem, który wspiera kursantów i pomaga im osiągnąć sukces a nie sędzią, którego należy uszczęśliwić. W ten sposób kandydaci nie będą koncentrować się na ocenach, ale na tym, aby myśleć jak Divemaster PADI. Zazwyczaj grupa jest wtedy bardziej zgrana i uczestnicy pomagają sobie nawzajem. Jeżeli kandydaci zaczną traktować oceny jako sposób mierzenia swoich postępów, który pozwala im dojść do odpowiedniego poziomu i spełnić wymagania zaliczeniowe, oceny przestaną być dla nich straszne.
Podczas każdej sesji spróbuj osiągnąć następujące cele:
1. Zacznij od modelowej demonstracji, jeśli ma to zastosowanie.
2. Powiedz kandydatom, aby zaczęli widzieć błędy jak krok naprzód, ponieważ pokazują one, czego jeszcze się nie nauczyli i co muszą poprawić.
3. Pomóż kandydatom rozwinąć ostrożne podejście do nadzorowania i szkolenia kursantów: najważniejsze jest bezpieczeństwo – kursantów, instruktorów i moje.
4. Rozwijaj umiejętności dyskusji i współpracy w grupie.
5. Rozwijaj u kandydatów krytyczne myślenie – Myśl jak Divemaster – zadając im odpowiednie pytania.
Zadania praktyczne i warsztaty
Przeprowadzaj warsztaty na wodach basenowych wykorzystując scenariusze, podczas których kandydaci muszą rozwiązywać problemy. Z biegiem czasu wymyślaj nowe sytuacje, które wymagają od nich dobrej oceny i pozwalają im rozwinąć konkretne umiejętności. Dzięki takiemu podejściu zadania praktyczne i warsztaty nie tylko są bardziej ciekawe i sprzyjają integracji zespołu, ale pozwalają kandydatom bezstresowo nauczyć się, jak radzić sobie z trudnymi przypadkami. W razie potrzeby zorganizuj dodatkowe sesje i/lub dodaj kolejne problemy, aby umożliwić kandydatom przećwiczenie danych umiejętności w konkretnym środowisku.
Przykładowo podczas Warsztatów 1: program ReActivate® rozpocznij od demonstracji. Następnie przydziel kandydatom role nurków na różnym poziomie opanowania umiejętności i wiedzy, aby kandydaci, którzy odgrywają role Divemasterów mogli zidentyfikować problem i taktownie go rozwiązać. Możesz rozpocząć od rozmowy między „uczestnikami” programu ReActivate a „Divemasterem” – najlepiej, aby w programie brało udział dwóch lub trzech uczestników na różnym poziomie. Losowo przydziel role, podczas ćwiczenia umiejętności zadaj realistyczne problemy i zobacz, jak kandydaci poradzą sobie z każdym z nich. Nie wahaj się „wcisnąć pauzy” i przerwać kandydatom, aby pokazać im, jak mogą lepiej je rozwiązać, następnie poproś ich, aby kontynuowali symulację. Dawaj im wskazówki, rozmawiaj z nimi oraz zachęć ich do dyskusji w grupie podczas tych przerw i po każdej sesji, aby upewnić się, że kandydaci wiedzą, jak przeprowadzić program ReActivate. Jeśli trzeba, zorganizuj kolejne sesje.
Jeżeli po ukończeniu tego warsztatu kandydaci mają możliwość wzięcia udziału w prawdziwym programie prowadzonym przez doświadczonego instruktora w Twoim centrum nurkowym – w tym przypadku w programie ReActivate – nauczą się jeszcze więcej obserwując to, co ćwiczyli podczas symulacji.
Przećwicz umiejętności na lądzie
Dobrym pomysłem jest przećwiczenie umiejętności „na sucho”. Możesz to zrobić przed jakimikolwiek warsztatami lub sesjami rozwijania umiejętności (jeśli chcesz omówić z kandydatami kluczowe informacje) lub po nich (jeżeli chcesz coś dodać). Warsztaty na lądzie nie zastępują zajęć w wodzie, ale mają tę zaletę, że możesz je szybko zorganizować. Na dłuższą metę oszczędza to dużo czasu, ponieważ kandydaci dowiedzą się, jak będą wyglądać sesje w wodzie i zobaczą, nad czym jeszcze muszą popracować. Przekonasz się, że po kilku warsztatach „na sucho” sesje w wodzie często polegają tylko na udoskonalaniu umiejętności, a nie na ich uczeniu.
Praktyki
Podczas Praktyki 1 kandydaci powinni pracować z rzeczywistymi kursantami, ale nie zawsze jest to możliwe. Dlatego możesz wykorzystać opcję odgrywania ról, która ma tę dodatkową zaletę, że daje Ci większą kontrolę. Przydziel kandydatom role pamiętając o tym, że musisz spełnić konkretne wymagania określone w PADI Instructor Manual. Udział w praktykach, w których role kursantów odgrywają inni kandydaci lub pracownicy centrum nurkowego pozwala przyszłym Divemasterom zidentyfikować i poradzić sobie z problemami, zanim zaczną pracować z rzeczywistymi kursantami. Jeśli wybierasz opcję odgrywania ról, daj kandydatom szansę przećwiczenia każdego z sześciu wymagań zaliczeniowych wymienionych w sekcji Praktyka 1. Tak samo jak w przypadku warsztatów wykorzystaj swoje doświadczenie i przedstaw im różne scenariusze oraz zadaj im problemy, które muszą rozwiązać. Dzięki temu kandydaci mogą się uczyć poprzez odkrywanie i zdobywać większe doświadczenie.
Ćwiczenia pływackie i umiejętności nurkowe
Na początku może się wydawać, że ćwiczenia pływackie i umiejętności nurkowe należy potraktować tak, jakbyś uczył ich na kursie na niższy poziom. Spróbuj jednak przyjąć inne podejście. Kandydaci na stopień PADI Divemaster już potrafią wykonać te umiejętności – inaczej nie byłoby ich na tym kursie – dlatego nie powinieneś uczyć, ale powtórzyć, poprawić i potwierdzić opanowanie umiejętności przez uczestników szkolenia.
Zaplanuj kilka sesji na wodach basenowych, aby rozłożyć ćwiczenia w czasie. Jest to ważne, ponieważ mogą być one fizycznie i mentalnie wyczerpujące. Na przykład przepłynięcie 400 metrów i zaraz potem 800 metrów w sprzęcie ABC jest dość męczące nawet dla osób, które świetnie pływają. Jeżeli kandydaci nie mają bardzo dobrej kondycji lub dawno nie byli na basenie, mogą się mocno zestresować. Nie ma sensu robić tych ćwiczeń jedno po drugim, dlatego zdejmij presję z kursantów i rozłóż je na kilka sesji. Być może będziesz musiał zarezerwować dodatkowy czas na basenie, ale zazwyczaj udaje się wykonać te ćwiczenia w trakcie normalnej sesji na wodach basenowych. Oto kilka wskazówek, jak lepiej wykorzystać czas i nie stresować siebie i kandydatów:
1. Dowiedz się, jaka jest długość basenu/zbiornika, w którym kandydaci będą robić test pływacki i licz dystans za nich, aby mogli skupić się tylko na pływaniu.
2. Nie ma minimalnej liczby punktów na zaliczenie ćwiczeń pływackich (oprócz ćwiczenia 3: Wymiana sprzętu), ale kandydaci muszą wykonać wszystkie z nich i otrzymać razem co najmniej 15 punktów. Zachęć ich, aby próbowali uzyskać ocenę 5 z każdego ćwiczenia, ale nie naciskaj na nich, jeżeli po prostu je zaliczą.
3. Podczas Warsztatów umiejętności nurkowych kandydat musi uzyskać minimalną ocenę za wykonanie każdej z nich. Zacznij od zademonstrowania 24 umiejętności, następnie zaplanuj krótkie sesje praktyczne między warsztatami na wodach basenowych. Poproś kandydatów o ćwiczenie tych umiejętności na kilku spotkaniach – kiedy będą w stanie wykonać wszystkie na odpowiednim poziomie na jednej sesji, zalicz im te warsztaty (być może kursanci nie będą wiedzieli, że właśnie wykonują ćwiczenia na ocenę do momentu, aż powiesz im, że zdali).
4. Kiedy pracujesz nad daną umiejętnością i widzisz, że kandydat jest zmęczony lub sfrustrowany, poproś go o wykonanie kluczowych kroków, a kiedy mu się to uda, zakończ sesję. Naciskanie na to, aby kursant wykonał całą umiejętność najczęściej nie będzie produktywne. Zacznij ćwiczyć coś zupełnie innego, idź na lunch lub daj kandydatowi do wykonania inne zadanie, które odciągnie jego uwagę od tej umiejętności i wróć do niej po przerwie – niekoniecznie tego samego dnia.
Niezależnie od tego, jak zaplanujesz kurs na stopień PADI Divemaster, zachęć swoich kandydatów, aby wykonywali jak najwięcej nurkowań oprócz tych przewidzianych w programie – możesz nawet uwzględnić je w planie kursu. Daj im możliwość „po prostu nurkowania”, aby mogli nabierać doświadczenia i pewności siebie. Jeżeli jest to możliwe i bezpieczne, możesz pozwolić kandydatom na pomaganie w rzeczywistych kursach nurkowych (oczywiście nieoficjalnie) w celu zdobycia doświadczenia. Ma to również pozytywny wpływ na atmosferę w zespole. Wszyscy odnoszą korzyści ze spędzania więcej czasu w wodzie – w końcu po to kandydaci zdecydowali się na udział w kursie na stopień PADI Divemaster!
Należy pamiętać, że szkolenie na wodach basenowych ma na celu stworzenie i/lub zaangażowanie kandydatów w realistyczne sytuacje, które pozwolą im rozwinąć umiejętności i odpowiedni sposób myślenia. Twoją rolą jako mentora jest dawanie im wskazówek wynikających z Twojego doświadczenia profesjonalisty nurkowego oraz wspomaganie ich rozwoju. Jest to o wiele bardziej efektywna i satysfakcjonująca metoda nauczania, niż próba „wpojenia” im wiedzy lub umiejętności.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, zajrzyj do PADI’s Guide to Teaching – sekcja Techniki Nauczania – Prowadzenie kursu Divemastera i zalecenia odnośnie umiejętności.
Już wkrótce
W trzecim artykule z tej serii przyjrzymy się, jak przeprowadzać sesje na wodach otwartych, podczas których kandydaci na Divemastera pracują z kursantami lub biorą udział w scenariuszach.
